Gierdan gudnegullevaš rihkkosa
Dás logat makkár doarjaga sáhtát oažžut jos leat gierdan gudnegullevaš rihkkosa.
Gudnegullevaš rihkus sáhttá leat friddjavuođamassin, bákkohallan, uhkideapmi, givssideapmi, illásteapmi, vearredahkki suddjemuš, riekteáššerihkus, goddin dahje goddingeahččaleapmi. Bahádahku lea dábálaččat veagas soapmása vuostá gii ipmirduvvo lea dahje lea ballu son eahpegudnejahttá veaga.
Máŋgii leat moattis sogas geat leat sivalaččat rihkkosii. Ákka lea veaga gutni fas buoridit. Gudni dan oktavuođas lea olbmo dahje veaga árvu iežáid ovddas. Masson gudni sáhttá duššadit veaga fuola ja sosiálalaš oktavuođaid iežas eatnálaš joavkkus.
Doarjja ja veahkki
Jos leat gutnehuvvon dahje uhkiduvvon de sáhtát goaktadit Poliissa, Sosiálabálvalusa dahje nissonšura jos lea lahkosis. Nissonšuras lea dávjá oktavuohta Sosiálabálvalusain ja sáhttá heađis veahkehit du oažžut suodjaluvvon orohaga ja oktavuođaid sierranas eiseválddiiguin. Máŋggain báikkiin leat suodjaluvvon orohagain bargit geain lea sierra máhttu veahkehit sin geat leat gierdan gudnegullevaš rihkkosiid. Máŋggas dáin orohagain váldet maid heahtedilis mánáid vuostá.
Dus lea riekti suodjaluvvon orohahkii nu guhká go dárbbašat ja dassážiigo gávnnat iežat orohaga.
Poliisa guorahallá mii lea dáhpáhuvvan ja jos leat ákkat joatkit guorahallama. Go leat gierdan rihkkosa de gohččot jearahallamii. Poliisa maid jearahallá vigálaččaid ja vihtaniid, ovdamearkka dihte veagalaččaid ja iežá guoskevaččaid. Loahpas sáhttá guorahallan guoddaluvvot ovtta dahje máŋga sivalaččaid vuostá.
Poliisa veardida uhkidanváraid ja sáhttá jos dárbu veahkehit sierra sujiin, ovdamearkka dihte lárpmain.
Poliissas leat maid rihkusgierdiveahkit geat barget rihkusgierdidoarju doaimmain. Máŋga poliisaeiseválddit barget ovttas iešheanalis organisašuvnnaiguin nugo nisson- ja nieidašuraiguin.
Áššeeaiggátveahkki
Sáhtát oažžut veahki áššeeaiggátveahkis, dávjá jurista gii fuolaha du beroštumiid. Sáhtát maid oažžut vihtandoarjaga, olmmoš gii bargá iešheanalaččat ja addá geavatlaš dieđuid ja veahki gearretoktavuođas. It dárbbaš máksit dan ovddas.